Những nghi lễ khi làm nhà mới khi xây dựng nhà cửa

Ngôi nhà trong tâm thức người việt có một vị trí đặc biệt quan trọng ,do vậy khi xây dựng nhà mới hay thậm chí là sửa nhà .. người xưa đều có nghi lễ cụ thể . theo quan niệm của ông cha thì : ( đất có thổ công , sông có hà bá ) vì vậy ngay khi khởi công xây dựng đều phải tiến hành các nghi lễ như động thổ , sau đó là các lễ như mừng tân gia , lễ nhập trạch .. như vậy thì gia chủ mới có thể sống vui vẻ và hạnh phúc ấm no trong ngôi nhà mới của mình

Một số nghi lễ truền thống khi xây dựng nhà cửa .

• Những nghi lễ khi làm nhà mới ?

Từ khi bắt tay vào làm nhà mới , đến khi ngôi nhà được hoàn thành . người việt thường tiến hành khá nhiều những nghi lễ . dưới đây xin giới thiệu một số nghi lễ phổ biến giúp mọi người tham khảo .

• Lễ bình cơ : gia chủ đem lễ vật đặt lên bàn và cúng trên miếng đất chuẩn bị làm nhà , công tác chuẩn bị dọn dẹp sạch sẽ khu đất đó rồi sau đó mới cử hành lễ cúng . sau đó động thổ .tiến hành thi công  và bàn bạc với bên nhà thầu về việc xây nhà mới .
• Lễ trúc cơ : bắt đầu đắp nền nhà .
• Lễ phạt mộc ( khởi công ) : gia chủ làm hai mâm cỗ . một để cúng tổ tiên và thổ thần , một để cúng tổ sư thợ mộc . thợ nề ..cúng xong thì người thợ cả tức thợ mộc nếu làm nhà gỗ . cầm rừu chặt ba nhát vào cây gỗ định làm cột cái để làm phép , người thợ cà nhất thiết phải lên rui mực , định kích thước ngôi nhà vào một thanh tre gọi là rui mực . sào nhà hay thước tầm . sau đó nhóm thợ bắt đầu cưa sẻ cây .
• Lễ định táng ( tảng ) . hay còn gọi là lễ in tảng , làm lễ để đổ nền nhà , định nơi đặt cục táng ( đá kê chân cột )
• Lễ tàng giá : còn gọi là sàng vài , ráp thử các vài cột của căn nhà , chỗ nào chưa tốt thì sửa lại .
• Lễ thượng lương : gác đòn dông hay cất nóc : lễ này được coi là quan trọng nhất , không thể bỏ qua . gia chủ chọn được ngày giờ tốt , và chọn một người nào đó trong gia tộc , vợ chồng song toàn , lắm con nhiều cháu , làm ăn phát đạt để đưa cây đòn dông , cùng với mấy người phụ vào đỡ lên gian chính giửa , trong khi làm lễ , cây đòn dông được buộc vào hai cành lá thiên tuế , một vài vuông vải đỏ ,hay lục đại hồng có vẽ hình bát quái , quyển lịch vạn niên hay chữ nho .
• Lễ cái ốc : bắt đầu lợp nhà .
• Lễ nhập trạch : ( an thổ ) . lễ này cúng báo với tổ tiên biết nhà mình đã làm xong . trong số lễ vật đó có gạo rang trộn với nước để rắc vào bốn góc nhà .
• Lễ động sàng : cúng báo với gia tiên để dọn về nhà mới và được mời các cụ vào nhà và ngự tại ngôi nhà mới này hưởng thụ lộc do con cháu dâng kính .
• Lễ tân gia : lễ hoàn thành hay còn gọi là lễ lạc thành lễ cài sào : gia chủ làm lễ cúng gia tiên rồi gác thước tầm lên hai đều cột cái của gian chính giữa .
• Lễ này tổ chức ăn uống mời bà con họ hàng , khách khứa xa gần tới dự , những người được mời thường đem tiền , câu đối , quà ..pháo đến chúc mừng gia chủ .
• Lễ hoàn công : ( trả công thợ ) : lễ này do chủ thợ đứng ra tổ chức cúng tổ sư lỗ ban để nhận tiền công .
• Lễ an cư : làm lễ tạ tổ tiên , thổ thần để bao cho biết chủ nhân đã làm ăn yên ổn trong nhà mới .

Tục mừng tân gia :

Ngày xưa người nông dân việt nam ta quan niệm làm nhà là việc trọng đại cả đời . an cư lạc nghiệp nghĩa là chỗ ở có yên ổn mới lo được sự nghiệp . quan niệm đó đến nay vẫn gắn bó với người dân việt nam . bởi thế ai ai cũng phấn đấu để có được một chỗ ở , một cơ ngơi riêng . nhiều người có khi đến cuối đời mới cố xây được một ngôi nhà , mặc dù sống chẳng được bao lâu nhưng vẫn muốn để lại cho con cháu . có người khi qua đời vẫn không có chỗ nương thân thì rất lấy làm khổ tâm và day dứt .

Với ý nghĩa quan trọng như vậy , nên người việt nam có một phong tục rất phổ biến đó làm làm thủ tục mừng nhà mới . chủ nhân khi làm xong nhà , hay sửa nhà xong . đều sửa soạn lễ cúng , mời hàng xóm bạn bè họ hàng gần xa đến uống chén rượu chén trà mừng cho gia chủ . chúc cho gia chủ bình an , làm ăn gặp nhiều may mắn , phát đạt tục lệ này đến nay vẫn còn khá phổ biến .

Lễ tân gia :

• Theo phong tục người xưa sau khi nhập trạch về nhà mới , gia chủ phải làm lễ tân gia . lễ tân gia thường được tổ chức long trọng với những nghi thức được cử hành theo một nghi thức nhất định .
• Dâng lễ bao gồm : hương hoa , vàng mã , trầu , rượu và mâm cỗ mặn thịnh soạn để cúng táo quân , thổ thần gia tiên tiếp đó mời bạn bè họ hàng gần xa hàng xóm lân cận đến ăn mừng nhà mới . những người được mời thường mang theo lễ vật tới như : các bức đại tự , câu đối , trầu cau , quà kỷ niệm … và nói lời chúc tốt đẹp mừng gia chủ .

PHONG THỦY ĐÔNG DƯƠNG